Emeklilere iki formüllü zam: Hem asıl hem de en düşük emekli maaşı artacak mı?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ile ilgili “Emeklilerimizi daha rahat ettirecek çözümler geliştirdik, çok yakında hayata geçireceğiz.”Sözlerini takiben, tüm gözler 16 milyon emekli. Ocak 2024Zam’a dönüştürüldü.

İlk formülle Temmuz ayında olduğu gibi refah payıEmeklilere enflasyonla birlikte orantılı bir artışla ek zam yapılacak. İkinci formülbuna göre emekli maaşlarını köklendirmekyapmak karşılıklı artış yapmak. Asgari emekli maaşı 7 bin 500 liraya çıkarılsa da 6 milyona yakın emeklinin temel emekli maaşı bu fiyatın altında kaldı. En düşük aylıktan başlayarak temel emekliliğin kademeli olarak artırılması da seçenekler arasında yer alıyor.

Emekli maaşı nasıl hesaplanır ve yüksek olması için ne yapılması gerekir?

Emeklilik aylığı; Aylık fiyat, ek ödeme bedelinin hazine bazında ve kesintilerle çarpılmasıyla hesaplanır. İşçi, esnaf ve diğer çalışanların temel maaşlarının yüksek olması için prim baz kârının yüksek tutulması kritik önem taşıyor.

İkramiye süresinin sona ermesinden sonra çalışmaya devam eden kişinin temel aylık maaşında kesinti olur mu?

Eksik primin borçlanarak tamamlanması da avantajlıdır. İkramiye süresinin sona ermesinden sonra çalışmaya devam eden herkesin emekli maaşından kesinti yapılmaz. SGK’ya bildirilen prime esas kazançların yüksek, prim dönemi tamamlandıktan sonraki dönemde bildirilenlerin ise düşük olması durumunda emekli maaşı düşecektir. Eğer 2002 yılından bu yana baz fiyat üzerinden prim ödeniyorsa, prim günü bittikten sonra primin aynı fiyattan yatırılması aylık maaşı pek azaltmaz.

Zamlara kaç puan daha sosyal yardım payı eklenecek?

Enflasyonun yüzde 68’e ulaşması halinde sosyal yardım payları hariç SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarına yüzde 40,28, memur ve emeklilere ise yüzde 52,19 oranında zam yapılacak. Ocak 2023’te toplu sözleşmeye göre memurlar için yüzde 16,48 olması gereken artışa 13,52 puanlık refah payı, emekli işçi, esnaf ve çiftçiler için ise yüzde 15,40 olan enflasyon artışına 14,60 puan eklendi. Temmuz ayında SSK ve Bağ-Kur üyeleri için yüzde 19,77, Emekli Sandığı için ise yüzde 17,55 olarak açıklanan zam oranı sosyal yardım payı ile yüzde 25’e tamamlandı. SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine 5,23 puan, emekli memurlara ise 7,45 puanlık sosyal yardım zammı verildi. Emeklilerin temel aylıklarına yüzde 25’lik artış uygulandı. Ocak ayında emeklilere verilecek zamın sosyal yardım payıyla birlikte yüzde 52’yi aşması bekleniyor.

7500 lira olan asgari emekli maaşı ne kadar olacak?

Bu yıl yüzde 114’ün üzerinde artışla 3 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya yükselen en düşük emekli maaşının 10 bin lirayı aşması bekleniyor. Bugün itibarıyla yaklaşık 6 milyon emekli 7 bin 500 lira alırken, önemli bir kısmının temel emekli maaşı bu fiyatın altında. En düşük emekli maaşının artırılması için parlamento düzenlemesi gerekiyor. Artışın asıl emekliliğe mi yoksa kademeli artışa mı dayalı olacağı önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.

Emekli maaşı artışı temmuz ayında olduğu gibi asıl emekliliğe göre mi yapılacak?

Emekli maaşları prim kazancına ve çalışma saatlerine göre hesaplanır. Dolayısıyla artışlar 7500 lira üzerinden değil, kök aylık olarak yapılıyor. Emeklilik zam çalışmasında ‘prim-aylık dengesizliğin giderilmesi, asgari emekli maaşının 7500 lira artırılması, doğrusal bir artış yapılması’ gibi formüller tartışılıyor. Emekli maaşlarının artırılmasına ilişkin düzenlemede kök maaşlarda kademeli bir artış bekleniyor.

Prim esas kazançları artırılarak kök emekliliği artırılabilir mi?

İsteğe bağlı sigortada SSK’lı çalışmanın yanı sıra ayda 30 günden az çalışma veya tam zamanlı çalışmama şartı da bulunuyor. Dolayısıyla 4A (SSK) kapsamındaki çalışanların isteğe bağlı sigorta yaptırarak primlerini ve emekli maaşlarını artırma imkanı bulunmuyor.

Aylık kök nasıl hesaplanır?

Kimlik numaranız ve şifreniz ile e-devlet üzerinden giriş yapıp, arama kısmına ’emekli hizmet bildirimi’ veya ’emeklilik sorgulama’ yazıp sonuca tıklıyorsunuz. İlgili bölümde emeklilik, emeklilik maaşı gibi bilgilere ulaşabileceğiniz bir ekran karşınıza çıkacaktır. SSK sigortalı bir emekli, bu adımları takip ederek emekli maaşını e-devlet üzerinden öğrenebilir. Emeklilik hesaplamasında (Toplam Emeklilik = (Emeklilik Kök Maaş + 5510 EK 19 Hazine Desteği) – Kesintiler) formülü kullanılır.

Refah payı ve kademeli artış nedir?

Refah payı, çalışanları enflasyondan korumak, döviz kurları, fiyatlar gibi olası dalgalanmalara karşı korumak ve mağdur olmalarını önlemek amacıyla hayata geçirilen bir uygulamadır. Refah payı, işçi, memur ve emeklilerin aldıkları maaşlardan enflasyon oranı düşüldükten sonra ödenen tedbirdir. Karşılıklı artış eşit artış anlamına gelir.